dimanche 31 mai 2015

In lodèr...

Kosa in soz?


Li té la asiz dan son koin li té bouz pa li té di pa rien li té domann pa inn tiork personn. Soley déor i domann gramoun Bardzour si li pé komans pous bann niaz dann in bor i voi pa li tro. In bann gout la rozé té grinn saplé pou fé in prièr sou la tol pou pa sap atèr.
Mé li té dobout ek son koko konm son bannn pié té glasé. Sou son bra té san in lodèr rans la vey. Tanzantan in filé soley i vien digdig son vant. Astèr dann fon son farfar in moun la pou fouy dann sasé, in lodèr kafé i fé ékart son bann dé trou né. Lé lèr pass sou dolo pou dékras lokor pou fann lodèr ièr dann fon son gorz. In pé dantifris koulèr sarbon i ékim son bous, in dolo tièd i koul si longèr son kor. Soley la fine levé; son vant i sof, son koko i san bon lodèr vaniy. Li lé paré pou in gran zourné. Kok la santé ; soley i flanm astèr, dofé la sof la brèz ; Granmèr la rins son grèg, la sof dolo , la mèt kafé ek in gous vaniy dann fon lo tami ; ek in tass li la vers dolo pou rampli son vant ek in bon kafé griyé. La fimé la larg son lodèr ziska dann baro.
Kan lé koulé i fo boir !
Amoin mèm la grèg!

dimanche 24 mai 2015

Dézord silans

Dann silans in nuit,
In takon dézord la pou soukouy mon lespri.
Kom grin kaskavel,
In bann kestion la vi
La pou ral mon kèr dann tangaz.
Mon kèr in zoubik
La pou perle son saplé lémosion.
Li tourn li vir li maiy, li démaiy
Mé li trouv pa lo bout.
Viré déviré dann tout pozision
Mi kas kontour pou mazine in solision.
Mé la vérité lo kèr i ramas pa mensonzeri !
Zistoir mentèr la pa moin lotèr !
Zistoir lo kèr sa mêm somin rédiyon
Dann milié lavi.
Ou marsh an avan ou rékil ou mont ou dsann
Ou pass zamé mèm koté.
La limèr la nuit i fé perd bonpé somin zot vi.

dimanche 17 mai 2015

Volkan

 

PHOTO Francois Martel-Asselin JIR
Volkan la pété
Son lang an san i koul pou ravin son kor.
Son tet i tranm, son né i kart,
I fé lèv son pèp pou fé mont son fonnkèr.
Tanto fonnkèr la kolèr tanto fonnkèr pou lo gayar.
Volkan tel véli dan siel,
Volkan in zétoil dann siel Larénion,
Pou amont shemin libérasion dann loséan.
Pou in pèp dan son somey tramay lavi,
In gatir dann lanklo malisé sorti.
Volkan la fé anou in pèp métissé,
Volkan anou son gardien pou lavi.
Volakan anou, volkan an nou pou toultan.

dimanche 10 mai 2015

10 Mé: Kosa nou fé?

Mi mazinn Anchaing ek Héva, Zélindor, Mafate, Cimendèf, Albius, Furcy, Eli.... lo list lé long' mém si sirman mi koné pa tout. 
Mi mazinn mon arièr Granmèr,  mon Granpèr lo kaf té vé pa té di li té nwar. Tout manir mi mazinn.
Mi domann amwin si nou té retrouv anou fas inn é lot kosa nou noré pou di inn é lot? Kèl lang ni sar kozé? Sirman na koz la lang lo kèr é sirman na koz nout ti péï.
Kosa zordi mi pé fé pou rakont é rann komt zot mémwar?
Koman  nou fé pou rapel zot la vers zot san kom in tralé  pou donn in visaz nout ti péï?
Koman nou fé pou mèt lo mo si zot soufrans périod zesklav?
Mé koman ni fé pou fé konèt kosa zot la fé, koman fé pou fé respekt patrimwan zot la léss pou nou? 
Koman ni fé pou fé respekt lo drwa Domoun, Fanm ek Zonm?
Koman ni fé pou fé viv lo mo liberté dann vi tou lé zour?
Koman ni fé pou tout domoun i respekt inn é lot sak zour?
Koman ni fé pou nou viv ansanm dan nout péï mé osi pou fé grandi nout manir viv dan tout péï nou travers ek nout lidentité Rénioné?
Nout listoir, nout lidentité lé né dann soufrans ek déshirman mé nou la rassanm ali zordi si lo nom nout péï: LaRéniyon.
Zordi 10 Mai ni rapèl nou mèm ti zenfan zeslav nou mèm i fé LaRéniyon.
Zordi 10 Mai ni mazinn périod zesklav mé tou lé zour nou dwa mazinn ali é fé viv ali dan lo zié la vi inn é lot. 
Aou mon fra, aou mon sèr nou lé parey.
In sèl pèp: DOmoun. In sèl nasion: la Tèr.

dimanche 3 mai 2015

Mon momon, mon lang.

Osi loin mon mazi(nasion) i ramènn amoin, moin la poin souvnans si ma la kri  aou momon ou maman dan mon promié kozé. Mé sat mi rapel sé ou té touzour la pou moin.Ou la touzour port amoin dann out dé bra pou ballot amoin kom dan in kanot  tanto pou kalm mon mavouzans ou sinonsa kom pou rapèl amoin ousa mi sort.
Napoin in zour ou la laiss amoin tombé. Mèm si té pa fasil pou ou siport traka la vi dan modernité su out do. Ou la gagn kozman, kou boi, mansonzeri  mé lo tan la passé ou la rest fidèl out fonnkèr. Tanto ou té fé ri la boush, tanto ou té koz sérié é tanto ou té rédi in kou si té fo défann aou. Néna in pé la antouré kisoi pou fé arlèv aou la tèt kan ou té dann malizé ou kan dé troi té poz zot boush si ou kom pou teinn out fanal. Kom koton mayi si i apui si out tèt ou koul mé dérièr ou arflot, toushé mé zamé koulé ou réponn présan. Anou, amoin out zenfan ou la mont amoin la vi.Mi essay pran tout out gayar mé na foi osi out koté tèt dir. La ousa i atann pa moin mi rouv mon boush pou di mon  sentiman in lamour dou ou sinonsa pou fann mon fièl la kolèr. Kan moin lé pri dann traka mi ékri aou, kan mi vé fé la fèt mi shant aou, kan mi koné pi mon devan mon dérièr mi rode aou.Ou la rampli mon kèr ek out kozman lamour. Ou la fé marsh amoin droit' si somin LaRéniyon. Ou la aprann amoin sèm lo mo kan i fo batay pou défann mon bann zidé pou mon nasion. 
Lé vré dé foi mi di pa ou asé MI AIM AOU mé zordi mi mèt mon kozé pou serv aou mon Lang Kréol LaRéniyon.